Het zal zo’n vijf a zes jaar geleden zijn dat ik het woord mantelzorg voor het eerst bewust hoorde toen ik de casemanager dementie van mijn moeder aan de telefoon had. Of ze ook iets voor de mantelzorgers kon betekenen? Uhh….Wat een gekke term dacht ik. En hoezo? Mijn zus en ik hebben al jaren de zorg voor onze ouders, we helpen waar we kunnen en doen dat met alle liefde. Zijn wij mantelzorger dan? Ja!

Maar wat zijn mantelzorgers nou precies?

‘Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een hulpbehoevende, een chronisch ziek of gehandicapt persoon uit hun sociale omgeving. Dit kan bijvoorbeeld je partner, kind of ouder zijn maar ook een vriend, je goede buur of een ander familielid.

Als ik in gesprek raak met mantelzorgers hoor ik vaak dat ze het heel vanzelfsprekend vinden om de ander te helpen. Ze zien het zelf meer als vrijwilligerszorg. Maar dat is toch niet hetzelfde.

Mantelzorg is vrijwel nooit een keuze

Want mantelzorg is vrijwel nooit een keuze, het overkomt je en samen maak je er het beste van.  Als mantelzorger heb je een emotionele band met degene waarvoor je zorgt en je kunt er bovendien niet zomaar mee stoppen.

In de praktijk zie ik regelmatig dat mantelzorgers 24 uur per dag zorgen, hun leven staat helemaal in het teken van degene voor wie ze zorgen. Vaak zijn ze zo goed ingespeeld op de behoefte van de zorgvrager en zijn ze een waardevol verlengstuk van de zorgprofessionals zoals bijvoorbeeld de thuiszorg. Het komt ook vaak voor dat ze verpleegkundige handelingen doen.

Mantelzorg is geen vrijwilligerswerk

Vrijwillig zorg verlenen is iets waar mensen zelf voor kiezen omdat ze het leuk vinden, ze zijn een beperkt aantal uren per week beschikbaar en kunnen hiermee stoppen wanneer zij dat willen. Meestal werken ze in een team van zorgvrijwilligers en hebben ze op het moment dat de hulp aanvangt (nog) geen emotionele band met de zorgvrager.

Als mantelzorger rol je er vaak onbewust in, je doet het voor iemand om wie je geeft, stoppen gaat niet meer zo gemakkelijk en daarbij is het verrekte lastig om ‘nee’ te zeggen tegen iemand van wie je houdt.

Maar mantelzorg is per definitie vrijwilliger!

Mantelzorg is weliswaar geen vrijwilligerswerk, maar kan ook nooit verplicht gesteld worden. Vanuit sommige gemeenten wordt om financiële redenen wel eens druk uitgeoefend op burgers om mantelzorg te verlenen. Maar dit mag niet!

In april 2017 bepaalde een hoogste rechter, de Centrale raad van Beroep, dit in een zaak waarin een moeder door de gemeente Etten Leur werd verplicht huishoudelijke hulp te verlenen aan haar gehandicapte zoon. Mantelzorg kan dus niet afgedwongen worden en is per definitie vrijwillig.

Kun je voor mantelzorg vergoedingen krijgen?

Er bestaat geen algemene vergoeding voor mantelzorg. Je kunt wel aanspraak maken op een aantal vergoedingen. Zo zijn er vergoedingen voor reizen en parkeren, bestaat er individuele bijzondere bijstand en is er extra kinderbijslag voor kinderen met een beperking.

Bekijk hier het overzicht van vergoedingen voor mantelzorg